De onafhankelijke republiek Oekraïne heeft, na een revolutie die zijn pro-Russische president verjoeg, nu in het oosten van zijn grondgebied een conflict met burgers van Russische afkomst waarbij aan beide zijden huursoldaten worden ingezet.
Begin dit jaar hield de Russische bevolking van het schiereiland Krim een referendum dat door de regering van Oekraïne niet werd erkend, maar wel door de regering van Rusland. Het referendum resulteerde in de onafhankelijkheid en daarna de aansluiting van het gebied bij Rusland. Dit zeer tegen de wens van de autochtone bewoners van het schiereiland, de Krim-Tataren en de regering in Kiev.
Korte tijd later kwamen inwoners van steden in het oosten van het land in opstand tegen het regime in Kiev. Men wilde zich afscheiden om zich vervolgens aan te kunnen sluiten bij Rusland. Op het Maidanplein in Kiev vond op 20 februari 2014 een slachting onder pro-Westerse burgers plaats. Wie daarvoor verantwoordelijk was, maakt deel uit van de propagandaoorlog die gaande is in Oekraïne.
In de stad Odessa kwam het tot bloedvergieten tussen soldaten van onbekende herkomst en pro-Russische burgers waarbij veel slachtoffers vielen. Wat de situatie nog meer verward, is een oproep van Oekraïense Krim-Tataren die meevechten in de Syrische opstand. Eén van hun leiders riep op tot een Jihad, een heilige oorlog, tegen de Russen in de Oekraïne. Pro-Russische Tartaren aan de andere kant lijken het te hebben gemunt op de Tartaarse minderheid op het schiereiland.
Mengt Rusland zich in het conflict?
In het Westen wordt geroepen dat Rusland de rebellen zou steunen. Die steun was op de Krim duidelijk, daar waren echter ook Russische troepen gelegerd. In het Oosten van Oekraïne is de situatie veel onduidelijker. Wat wel duidelijk is geworden, is dat er Russen meevechten met de Pro-Russische separatisten. Sommige hebben zich ook opgeworpen als commandant of bestuurder van de onafhankelijke Donetsk People’s Republic en de Luhansk People’s Republic. Dat onder deze vrijwilligers Russische militairen meevechten, is waarschijnlijk. Maar dat zegt nog niets over een officiële Russische ondersteuning van de opstand in het Oosten van Rusland.
Ditzelfde geldt voor de inzet van militair materieel van de Russen. Russische militairen die sympathiseren met de separatisten zullen materieel hebben meegenomen zodra ze daartoe in staat zijn geweest. De Russische grensbewakers zullen daarbij een oogje hebben dichtgeknepen, maar van structurele en grootschalige Russische ondersteuning lijkt vooralsnog geen sprake. De separatisten hebben ook nog een enkele militaire bases en politiebureaus overvallen waarbij wapens zijn buitgemaakt, het merendeel van Russische makelij.
Van onomstotelijk bewijs voor directe Russische ondersteuning van de separatisten in Oost-Oekraïne lijkt echter geen sprake. Wel zijn er veel huurlingen in het gebied actief. Over de aanwezigheid van Tsjetsjeense strijders van het ‘leger’ van de leider van Tsjetsjenië, Ramzan Kadyrov, is door verschillende bronnen bericht. Zij zouden deel uitmaken van het Vostok Bataljon. Er zouden ook Ossetiërs, Oezbeken, Servische Chetniks en vrijwilligers van andere nationaliteiten meevechten met de Pro-Russen. Ook Oekraïners, zowel burgers als militairen, maken deel uit van de separatisten.
Aan de kant van de regeringsgetrouwe Oekraïense troepen ligt de zaak zo mogelijk nog iets gecompliceerder. De Russen hebben meermaals het Westen ervan beschuldigd zich in het conflict te hebben gemengd. Begin juni werden deze beschuldigingen concreter en riep de Russische overheid de VS op haar huurlingen van private bedrijven terug te trekken. In maart doken de eerste berichten over Amerikaanse huurlingen aan Oekraïense zijde op. De pro-Russische krant Russia Today sprak van 300 tot 400 huurlingen, afkomstig van het particuliere bedrijf Academi (voorheen Xe Services en Blackwater). De huurlingen zouden zijn ingezet door de Oekraïense regering om demonstranten in het zuidoosten van het land te bestrijden.
Academi
Het private Academi, dat taken van het Amerikaanse leger uitvoert, ontkende de beschuldigingen en beschuldigde op haar beurt een ‘onverantwoordelijke blogger’ en een ‘internetjournalist’ ervan de geruchten te hebben verspreid. Het bedrijf stelde op 17 maart dit jaar dat haar medewerkers niet actief zijn in Oekraïne. Waarom het bedrijf in haar persbericht het woord ‘onverantwoordelijk’ gebruikt, is onduidelijk. Het persbericht, inmiddels van hun website verwijderd, belicht vooral de reputatie van Academi en haar geschiedenis met namen als Blackwater, Xe Services en Erik Prince.
Nadat de storm was geluwd, vroeg Rusland begin april nog opheldering over de aanwezigheid van Amerikaanse huurlingen, maar ook daarop kwam geen antwoord. De meeste media besteedden er geen aandacht aan. Pas toen de Duitse krant Bild am Sonntag begin mei berichtte dat 300 of 400 huurlingen van het bedrijf Academi meevochten tegen de separatisten, explodeerde de Duitse media. Van Der Spiegel tot de Aachener Nachrichten namen het bericht over. Dit had te maken met de claim van Bild dat de Duitse Bondskanselier Angela Merkel door de Bundes Nachrichten Dienst (BND), de Duitse inlichtingendienst, op de hoogte was gesteld van het feit dat 400 Amerikaanse huursoldaten meevochten. Volgens Bild am Sonntag was die informatie aan de BND ter beschikking gesteld door de Amerikaanse inlichtingendienst NSA.
Opnieuw reageerde Academi met de verwijzing naar onverantwoordelijke media en dat het bedrijf niet aanwezig zou zijn in Oekraïne. Vervolgens ging het persbericht vooral over de namen Academi en Blackwater, die van Erik Prince en Xe Services komen niet langer voor. Ditmaal voelde het Witte Huis zich geroepen de aanwezigheid van de Amerikaanse huurlingen te ontkennen, waarbij de woordvoerder van de US National Security Council naar de website van Academi verwees. De Duitse krant Südwest Presse haalde op 22 mei een leverancier en bekende van Blackwater-baas Eric Prince aan die anoniem wenste te blijven. Volgens deze bron zouden er wel degelijk Amerikaanse huurlingen betrokken zijn bij talrijke vuurgevechten met pro-Russische separatisten.
De beschuldigingen ten aanzien van de aanwezigheid van Amerikaanse huurlingen, maar ook helikopters van het Amerikaanse leger, volgen elkander in rap tempo op. De Russen herhaalden hun klacht in juni en augustus van dit jaar. Naast Academi, zouden ook Greystone Limited, onderdeel van Academi, en Cubic Applications International, actief zijn in Oekraïne. Zowel de Russische legercommandant Valeri Guerassimov als de onderminister van Buitenlandse Zaken Ryabkov, spreken van tientallen Amerikaanse huurlingen die mee zouden vechten met het Oekraïense leger, en westerse beveiligingsbedrijven die paramilitaire taken uitvoeren in Oekraïne.
CIA
In het weekend van 12 en 13 april is de CIA-directeur John Brennan op een missie in Kiev geweest. Brennan kwam op het moment dat verschillende Oekraïense soldaten hun wapens overdroegen aan de pro-Russische rebellen. Het verhaal deed de ronde dat de Russen een geheime operatie uitvoerden in het gebied en het Oekraïense leger af bluften. Duidelijk was wel dat Kiev aan de verliezende hand was. De precieze strekking van de conversaties van de CIA-baas met de Oekraïners is niet duidelijk, maar Forbes magazine duidde de Amerikaanse hulp als ‘non-lethal help’. Gezien de intensieve relatie tussen Amerika en Oekraïne zal de CIA bepaalde informatie met het Oekraïense leger delen, zeker over de positie van Russische eenheden, maar ook over de separatisten.
De slechte moraal van het Oekraïense leger en de bluf van de Russen zullen zeker hebben geleid tot een groot aantal verliezen. Verschillende militaire helikopters en vliegtuigen zijn door de rebellen uit de lucht geschoten in mei en juni van dit jaar. Op 19 mei beweerde de separatistische burgemeester van de Oost-Oekraïense stad Slavyansk dat de rebellen van de opstandige steden in het oosten 650 Oekraïense militairen zouden hebben gedood, verwond of gevangen hebben genomen. Onder hen 70 buitenlanders, zoals 13 CIA-operators en 14 medewerkers van Greystone, terwijl diverse medewerkers van de CIA en private bedrijven gewond zouden zijn geraakt.
Deze beweringen en cijfers van verliezen aan de Oekraïense, maar ook aan de Pro-Russische zijde, zijn moeilijk te verifiëren. Wel is duidelijk dat het Oekraïense leger in eerste instantie op verschillende plaatsen in het oosten van het land zware verliezen heeft geleden. Na de aanslag op vlucht MH17 werden de Pro-Russische rebellen teruggedrongen en rukte het Oekraïense leger op. Of er buitenlanders zijn omgekomen aan beide zijden van het slagveld is nog onduidelijker.
Brennan’s bezoek aan Kiev en het langzaam terugkerende vertrouwen bij het Oekraïense leger, duiden erop dat er ‘adviseurs’ aan het werk zijn. Het is dan ook niet gek dat de Russische wapenexpert Andrey Klintsevitsj in de Glavnoye Weekly News van 18 juni stelt dat er Amerikaanse specialisten aanwezig zijn in het conflictgebied om het Oekraïense leger te coördineren. Natuurlijk kan alles worden gezien in het licht van de Russische propaganda, maar dit geldt evenzeer voor de Amerikaanse ontkenningen over de aanwezigheid van Amerikaanse huurlingen.
Ook de directeur van het Russische Instituut voor Strategische Studies, Leonid Resketnikov, beweert dat er Westerse troepen actief zijn. Hij stelt dat er Amerikaanse en Poolse sluipschutters worden ingezet in Donetsk. Ook Igor Strelkov (Igor Girkin), de minister van Defensie van de Donetsk People’s Republic, vertelde op een persbijeenkomst in juli dat een pro-Kiev checkpoint tussen Ilovaisk en Amvrosiyevka wordt bemand door Poolse huurlingen. Volgens hem droegen de soldaten kleding met emblemen van het Poolse leger.
De Poolse regering ontkent de beschuldigingen, maar de voormalige baas van de Tsjechische militaire inlichtingendienst stelde in juni dat hij zich kon voorstellen dat er huurlingen aan het strijden zijn in Oekraïne. Hoewel hij geen informatie had over Tsjechische huurlingen in het land, vertelde hij over Tsjechen in Irak die waren gesneuveld en dat het niet de eerste keer zou zijn dat er huurlingen meevechten in een conflict binnen Europa of elders in de wereld.
Het bewijs voor de aanwezigheid van Amerikaanse, Poolse of Tsjechische huurlingen is vooralsnog bepaald niet overtuigend. Er is een vage film op Youtube te zien van een gevangen genomen man die roept dat hij ‘US-citizen’ is. Ook andere nationaliteiten zouden meevechten.
Volgens de Israëlische krant The Times of Israel vochten op het moment dat de regering in Kiev omvergeworpen werd door de huidige machthebbers – verschillende voormalige Israëlische militairen van Oekraïense afkomst die naar hun thuisland waren teruggekeerd – mee tegen het oude regime van Janoekovitsj. Een van hen zou Delta heten en het commando hebben over een eenheid van veertig mannen en vrouwen. Delta zou al in februari rond het protest op het Maidanplein actief zijn geweest.
De foto van Delta maakt echter duidelijk hoe moeilijk de bewijslast is voor de aanwezigheid van huurlingen aan beide zijden van het slagveld. De meeste militairen dragen een bivakmuts en militaire uniformen lijken gemakkelijk uitwisselbaar. Tenzij mensen zelf aangeven dat zij meedoen aan de strijd in Oekraïne of huurlingen organiseren voor het slagveld, blijft het speculeren.
Propaganda-oorlog
In deze gepolariseerde oorlog waarbij de feiten vaak moeilijk te checken zijn en bronnen al evenmin, vinden regelmatig gebeurtenissen plaats die slechts binnen een van de ‘kampen’ wordt gerapporteerd. Zoals het bericht van Anonymous Ukraine, een website die in maart beweerde enkele e-mails te hebben onderschept van een Amerikaanse militair attaché in Kiev en een Oekraïense commandant die met elkaar communiceren. Daaruit blijkt dat de VS met hulp van Special Forces aanvallen zouden willen uitvoeren onder valse vlag op doelen in Oekraïne met de bedoeling de Russen hiervan de schuld te geven.
De gehackte mails zijn niet verder onderzocht, maar Anonymous Ukraine zegt zich in te willen zetten om de wereld te tonen dat volgens hen de fascisten de macht hebben overgenomen in Oekraïne. De groep hackte daartoe eind februari allerlei Poolse websites en plaatste een ‘nazi-alert’ op de voorpagina’s. Hiermee doelt Anonymous Ukraine op extreem-rechtse partijen in het bestuur van het land. Svoboda en de SNA zijn na de ‘Maidan revolutie’ toegetreden tot de regering en Svoboda heeft de controle over ongeveer een kwart van de ministeries volgens Foreign Policy. Svoboda leverde de minister van Defensie, de vice-premier, de openbare aanklager en de vice-voorzitter van de nieuwe regering.
De ‘revolutionaire’ regering in Kiev wordt door zijn tegenstanders, vooral de Russen, daarom ‘Bandera Nazi’s’ genoemd. Stepan Bandera was een Oekraïense nationalist die aan het einde van de Tweede Wereldoorlog vocht tegen Polen, de nazi’s en het Rode Leger. Bandera bleef tot in de jaren ’50 met zijn nationalistische rebellenbeweging militair actief. Vervolgens werd hij door een KGB-agent in München vermoord. Bandera werd in het westen van Oekraïne gezien als een held, terwijl het in het door Russen gedomineerde oosten van het land juist andersom was.
Op 5 juli publiceerde de internetsite Antiwar.com een artikel genaamd The war on truth waarin wordt beweerd dat de protesten in het begin van dit jaar tegen president Janoekovitsj dubieus waren. Tijdens de zogeheten ‘Euromaidan-protesten’ werd een bloedbad aangericht waarbij zowel politiemensen als demonstranten zijn gedood. Uit nader onderzoek van de Oekraïense autoriteiten zou volgens de auteur zijn gebleken dat de slachtoffers aan beide zijden zijn gevallen door kogels afkomstig uit dezelfde vuurwapens.
Ook het Duitse tv-programma Monitor van 10 april plaatste vraagtekens bij de ‘officiële’ versie van de gebeurtenissen op 20 februari 2014. Was het wel zo zeker dat de speciale eenheid Berkut verantwoordelijk is geweest voor het bloedbad en de vlucht van voormalig president Janoekovitsj? Het programma schetst een beeld van een onderzoek naar een bloedbad waarvan de conclusie bij voorbaat al vaststaat. Het leidt tot onduidelijkheid bij de slachtoffers en nabestaanden, terwijl een officier van justitie van de extreem-rechtse Svoboda duidelijk niet geïnteresseerd is in waarheidsvinding.
‘Maidan’ en de gevlucht Janoekovitsj vormen een keerpunt in de Oekraïense ‘revolutie’. De interim-regering die vervolgens werd gevormd, werd door zowel de VS als de EU snel erkend. De ‘ware’ toedracht op het Maidanplein en de opkomst van Svoboda is voor geen enkele Westers regime reden geweest om vragen te stellen over de legitimiteit van het huidige gezag in Oekraïne.
Geld maakt macht
Na ‘Maidan’ volgden de ontwikkelingen zich snel op. Eerst was er de strijd om de Krim en vervolgens Oost-Oekraïne. Het conflict in Oost-Oekraïne is echter van een ander kaliber dan de onafhankelijkheid van de Krim. Dat heeft niet alleen met de aanwezigheid van de Russische vloot te maken in de Zwarte Zee. Oost-Oekraïne is niet alleen bevolkt met merendeel etnische Russen, het is tevens het welvarende deel van het land met de aanwezigheid van grondstoffen en industrie. Zo zullen er bij het zenden van troepen naar het Zuid-Oosten van het land om de opstand neer te slaan naast nationalistische motieven ook economische motieven ten grondslag hebben gelegen.
De gouverneur van de regio Dnepropretovsk, de oligarch Igor Kolomoisky, is één van de rijkste personen van het land. Hij heeft belangen in het geïndustrialiseerde oosten, waar tevens vele mijnen aanwezig zijn. Kolomoisky werd op 15 mei door de krant Russia Today genoemd als opdrachtgever van de massamoord in Odessa, waarbij tientallen pro-Russische betogers werden aangevallen en vermoord. De Britse krant The Independent gaf begin mei al aan dat Kolomoisky een geldbedrag had ingezet op elke gevangen genomen Russische ‘agent’.
Kolomoisky is ook één van de financiers – sommigen zeggen samen met de VS – van een bijzondere legereenheid die onder bevel staat van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Op 15 juni noemde de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov in The Voice of Russia Kolomoisky hem als financier van dit speciale bataljon. Volgens een artikel dat op 1 juni verscheen op de website van het Canadese Global Research is ook de VS financier van deze eenheid, genaamd het Azov Bataljon. Wie de eenheid financiert, lijkt minder belangrijk dan de samenstelling van de groep.
Azov bataljon
De Fransman Gaston Besson, die eerder vocht als vrijwilliger in Birma, Laos, Suriname, Kroatië en Bosnië, was in juni en juli ter plaatse en fungeerde als contactpersoon voor geïnteresseerde vrijwilligers. Volgens Besson zijn er al Zweden, Italianen, Finnen en Tsjechen in de eenheid opgenomen. Hoewel de Tsjechische regering in een artikel begin juni in de Prague Post ontkent dat zijn onderdanen meevechten, wezen de opstandelingen al eerder op het feit dat er Polen en Tsjechen in het Azov Bataljon streden.
Global Research openbaarde op 28 mei dat Poolse contractors en Oekraïense rechts-extremisten in Polen zijn opgeleid om burgerprotesten neer te slaan. Dat er Italianen en Zweden aanwezig zijn, blijkt uit diverse artikelen van Al-Jazeera over de aanwezigheid van Italiaanse en Zweedse fascisten. Ook werd bekend dat de neo-nazi Francesco Saverio Fontana in dienst gekomen is van de eenheid. Op 22 juli publiceerde Gaston Besson een krantenartikel op zijn Facebook-pagina waaruit blijkt dat een Zweedse neo-nazi in dienst van het Azov Bataljon gevangen genomen was door de separatisten. Het ging hier om Mikael Skillt, die de functie vervulde van sluipschutter.
Het Azov Bataljon rekruteert actief buitenlandse vrijwilligers die moeten gaan dienen naast een substantiële hoeveelheid Oekraïense Russen die curieus genoeg al in de eenheid aanwezig zijn. Naast het Azov Bataljon zijn er nog enige andere bataljons die op soortgelijke manier georganiseerd zijn; de Dniepr en Donbass Bataljons. Op 20 juni verklaarde Lavrov in de Russia and CIS Military Weekly dat Azov een sleutelrol heeft vervuld bij de aanval op de Russische ambassade in Kiev medio juni.
Social Nationalist Assembly
Het Azov Bataljon is georganiseerd door de extreem-rechtse politieke partij Social Nationalist Assembly (SNA) die een wolfsangel gebruikt als embleem. Deze partij maakt deel uit van een coalitie van extreem-rechtse groepen, waar ook kozakken en de politieke straatbende White Hammer deel van uitmaken. Het geheel werd bekend onder de naam Pravyi Sektor (Right Sector). Het Azov Bataljon zelf heeft ook als embleem een omgekeerde wolfsangel, die erg veel lijkt op het embleem van de Waffen-SS divisie Das Reich, met op de achtergrond een ander nazi-teken, het zonnerad.
Svoboda en SNA zijn niet hetzelfde, maar hebben grote overeenkomsten. SNA heeft zich eind 2013 aangesloten bij een groep van extreem-rechtse clubs in Oekraïne onder de naam Right Sector. Dmytro Yarosh van de Right Sector, Deputy Secretary of National Security van het land, stelde dat Right Sector en Svoboda veel vergelijkbare ideologische standpunten innemen. Hij beschuldigde Svoboda er echter wel van racistisch te zijn, maar leden van Right Sector worden ook genoemd bij aanvallen op Russen en joden.
SNA-leider Andriy Biletskyy, die zijn eigen groep binnen Right Sector leidt, is ook de leider van het Azov Bataljon. Biletskyy zat enige maanden geleden nog in de gevangenis in zijn woonplaats Charkov op verdenking van moord. Nu is de 34-jarige oud-historicus en ultranationalist aanvoerder van een elite-eenheid die vuile klusjes moet opknappen voor de regering.
In een interview op 17 juni op de Oekraïense website Ukrayinska Pravda vertelt Biletskyy dat niet magnaat Kolomoisky de eenheid financiert, maar verschillende zakenmensen uit de stad Mariupol. Volgens hem is de eenheid onafhankelijk en worden veel uitgaven als voedsel en onderdak door leden van de eenheid zelf bekostigd. Er zouden zo’n 30 tot 50 procent etnische Russen dienen in zijn bataljon.
Waarom Azov zo’n belangrijke rol kan spelen en ingezet wordt aan het front, komt volgens Bileskyy omdat zijn eenheid bestaat uit vrijwilligers die graag willen vechten. Volgens hem zijn de leden van politie-eenheden en het leger juist in dienst gegaan om een onbezorgd leventje te kunnen leiden. Azov maakt in theorie onderdeel uit van de Nationale Garde, meldde de Eurasia Review van 29 juni.
In dienst van de revolutie
Gaston Besson geeft in een op zijn Facebook-pagina gepubliceerde bericht aan dat een basis van de SNA zal fungeren als contactplaats voor arriverende buitenlandse vrijwilligers. Deze vrijwilligers zullen, net zoals de Oekraïense vrijwilligers in de eenheid, niet worden betaald. Daarna volgt een lijst met gegevens die moeten worden doorgegeven, zoals leeftijd, woonplaats, motivatie en militaire ervaring. Voor instructeurs is er een minimum dienstverband van twee maanden en voor vrijwilligers die actief willen dienen in het bataljon is er een dienstverband van vier tot zes maanden.
Besson: “We zijn socialist, nationalist en radicaal!”, en even verder: “We hebben sterke ideeën voor de toekomst van de Oekraïne en Europa.” Wat deze ideeën zijn, licht hij niet toe. Na weken van strijd tussen separatisten en speciale bataljons van de regering in Kiev, schrijft Besson op zijn Facebook-pagina: ‘Ukraine : De la Revolution a la Guerre […] Du ” Maidan ” au Pravyi Sektor , au S.N.A. et pour finir le Bataillon Azov sur le Front de l Est […] Et demain ? La grande reconquete Europeenne […] Gloire a l ‘Ukraine !’ De grote herovering van Europa!
Op 22 juli vermeldt de Facebook-pagina van Besson een oproep om geld te storten voor Azov met de toevoeging ‘for all other matters’ het mailadres van Besson. Dat Azov daadwerkelijk wordt ingezet en meevecht aan het front mag ook blijken uit een artikel van 7 juli van Agence France Presse. De separatistenleider Denis Pushikin geeft in het artikel aan dat zijn mannen tientallen leden van Azov hebben gedood bij gevechten in de regio Saur-Mogila.
Conclusie
Aan beide zijden van de burgeroorlog vechten huurlingen mee. Zo wordt een proxy-oorlog gevoerd. Rusland is officieel geen partij, maar knijpt een oogje toe bij materieel dat over de grens rolt. Strijders uit het land melden zich vrijwillig aan en gaan vechten voor de pro-Russische separatisten. Rusland stelt zich ambivalent op, maar dat doet ook het Westen.
Aan de andere kant van het slagveld vechten ook huurlingen, maar deze huurlingen zijn anders dan aan pro-Russische zijde niet alleen gemotiveerd door een territoriale oorlog. Het zijn fascisten die deel uitmaken van een huurlingenleger dat ook extreem-rechtse connecties heeft in de politiek. De val van de regering van Oekraïne zal niet veel veranderen aan deze strijdgroepen.
Deze extreem-rechtse groepen zijn gemachtigd door de regering in Kiev om een eigen legertje te organiseren en die zorgen niet alleen in het oosten van het land voor spanningen. Veel joodse inwoners van het land zijn deze extreem-rechtse paramilitaire groepen een angstige voorbode in een land waar joden-vervolgingen vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog berucht en zeer omvangrijk waren. De aanvragen voor emigratie naar Israël stromen dan ook binnen.
Of deze groepen actief door het Westen worden gesteund is even onduidelijk als de steun van de Russen voor de separatisten, maar Amerika en de EU leggen deze groepen geen strobreed in de weg. Oekraïne is er alles aan gelegen aansluiting te zoeken bij het rijke Westen. De EU en de Verenigde Staten is er echter ook alles aan gelegen om Oekraïne in hun invloedssferen te krijgen. Hierbij zullen zowel geopolitieke als economische motieven een rol spelen. Welke rol het Westen precies heeft gespeeld bij het afzetten van president Janoekovitsj en de steun aan de ultra-nationalisten zal waarschijnlijk nooit duidelijk worden, evenmin wat er op het Maidanplein is gebeurd.
De ultranationalisten zijn nodig om het vuile werk op te knappen in een proxy-oorlog tussen twee grootmachten. Zij spelen een rol tijdens en vlak na een revolutie die met behulp van onduidelijke paramilitairen en private contractors voor de uitbreiding van de NAVO en om de bodemschatten uit de oostelijke Oekraïne toegankelijk maakt voor het Westen.
Deze proxy-oorlog is ook een totale propaganda-oorlog geworden, waarbij waarheidsvinding als eerste wordt geslachtofferd. George Restle van het Duitse tv-programma Monitor postte op 30 juli een kort statement onder de titel ‘Oekraine: Alstublieft zwart – wit!’ Hij constateert dat in het huidige sociale media tijdperk, met de hoeveelheid aan overheidswoordvoerders, het niet langer gaat om waarheidsvinding, maar om een meningsvorming zonder onderzoek, waarbij nuancering niet past. Wie beide zijden van een conflict bekritiseert, hoort nergens meer bij…
Rende van de Kamp