In de afgelopen twee jaar worden in de chique buurten van Haarlem tientallen zwarte schoonmaaksters en klusjesmannen opgepakt. De vreemdelingenpolitie krijgt een tip van busmaatschappij Connexxion. Die heeft last van zwartrijders. In een aantal gevallen blijkt het te gaan om illegale vreemdelingen. De politie volgt zwarte mensen op weg van de bushalte naar hun werk om ze op heterdaad te kunnen betrappen op illegale arbeid. Maar volgens de rechter mag dat niet. De politie mag mensen niet op grond van hun huidskleur volgen en om hun papieren vragen.
Lees ook het nieuwsbericht: Vreemdelingenpolitie Kennemerland negeert rechterlijke uitspraken
We krijgen eind september informatie waaruit blijkt dat politie Kennemerland toch doorgaat met de aanhoudingen. We onderzoeken of de vreemdelingenpolitie zich houdt aan de uitspraak van de rechter.
150.000 schoonmaakhulpen
In het tijdperk van de tweeverdieners, hebben steeds meer gezinnen een schoonmaakhulp. Volgens een recente schatting van de FNV zijn er daar zo’n 150 duizend van in ons land. Het merendeel van de schoonmakers is van buitenlandse afkomst. Veel van hen zijn illegaal. Ze mogen niet werken en als ze worden aangehouden worden ze het land uitgezet. Ze zijn continu bang om opgepakt te worden.
Persoonlijk relaas
In ZEMBLA vertellen twee van de in de omgeving van Haarlem opgepakte schoonmakers over hun aanhouding. Emily werd in juni 2011 aangehouden in Heemstede: ‘De politieman vertelde me dat veel zwarte mensen zonder vergunning werken. Ik zei: ‘Niet alle.’ Hij zei: ‘De meeste.’
Joseph werd in maart 2010 opgepakt in Overveen: ‘Ze zeiden: ‘Jij gaat terug naar Afrika.’ Hij was aan het lachen: ‘Jullie Afrikanen, jullie komen hier maar, betalen geen belasting, allemaal zwart werk.’
Ethnic profiling
De vreemdelingenpolitie is aan strenge regels gebonden bij het aanhouden van Illegalen. Professor van Walsum, hoogleraar migratierecht aan de VU: ‘De politie mag niet zomaar iedereen in het wilde weg aanhouden en naar hun papieren vragen. Er moet wel sprake zijn van een gerechtvaardigd vermoeden van illegaal verblijf.’ Professor Staring, bijzonder hoogleraar Mobiliteit aan de Erasmus Universiteit Rotterdam: ‘Je zit natuurlijk al heel snel op het terrein van racisme, discriminatie, ethnic profiling zoals dat genoemd wordt, en dus willekeur ook. Dus je kunt niet zomaar iemand aanhouden op basis van huidskleur.’
De hoogste rechter, de Raad van State, maakt in juli vorig jaar korte metten met deze methode van de vreemdelingenpolitie in de dure buurten rond Haarlem. ZEMBLA ontdekt dat ondanks de uitspraak van de Raad van State in juli vorig jaar, de vreemdelingenpolitie doorgaat.
Research: Marieke van Santen
Samenstelling en regie: Sander Rietveld
Eindredactie: Manon Blaas